Co dzieci dziedziczą po rodzicach?

Dziecko dziedziczy DNA po rodzicach – połowę po mamie i połowę po tacie. Przejmuje więc niektóre cechy fizyczne, zdolności i talenty czy predyspozycje do pojawienia się różnych chorób (np. celiakii czy nowotworów). Nie oznacza to jednak, że dziecko już na pierwszy rzut oka musi być podobne do rodziców, ponieważ dziedziczenie to proces bardzo złożony. Co dzieci dziedziczą po rodzicach? 

Dziedziczenie cech wyglądu, np. koloru włosów czy oczu

Duża liczba cech fizycznych – np. kolor włosów, karnacja, kolor oczu – zależy od tego, jakie geny zostaną przekazane dziecku w czasie poczęcia. Nie jest to jednak proces łatwy. Jego złożoność sprawia, że podobieństwo do mamy i/lub taty wcale nie musi być oczywiste. Czasami np. okazuje się, że rodzice o ciemnych oczach mają dziecko o oczach jasnych.

Dlaczego? Geny odpowiedzialne za te cechy mają 2 warianty – dominujący (silniejszy) i recesywny. Przykładowo: za oczy ciemne odpowiada gen dominujący, za jasne – recesywny. Aby pojawiła się cecha dominująca, tylko jeden gen z pary musi być za niego odpowiedzialny.

Rodzice przekazują dziecku po jednym wariancie genu, które następnie łączą się ze sobą. Jeśli zarówno mama, jak i tata mają po jednym genie recesywnym i jednym dominującym, może się okazać, że oboje przekażą dziecku po wariancie recesywnym. Wtedy u dziecka obecne będą 2 warianty recesywne, a co za tym idzie – jego oczy będą jasne.

Ciekawy artykuł: Moje dziecko nie jest do mnie podobne… Może nie jestem jego ojcem?

Dziedziczenie talentu i inteligencji po rodzicach – nie takie proste

Dzieci najczęściej dziedziczą po rodzicach inteligencję, jednak w pewnym zakresie. Mogą również odziedziczyć talenty czy predyspozycje do wykonywania danych działań, np. słuch muzyczny. Warto jednak pamiętać, że nie ma na to gwarancji.

Dziecko wybitnego sportowca wcale nie musi iść więc w jego ślady. Także sama obecność określonych genów nie wystarczy. Istotne są także czynniki środowiskowe, czyli odkrycie talentu, wyćwiczenie go i rozwijanie, a także chęć dziecka.

Co dzieci dziedziczą po rodzicach? Choroby genetyczne też mogą być odziedziczone

Warto jednak wiedzieć, że istnieje wiele chorób genetycznych i nie każda jest dziedziczna. Do tych, które rodzice mogą przekazać dzieciom, należą np. mukowiscydoza, rdzeniowy zanik mięśni czy niedosłuch.

Dobrze znać więc mechanizm dziedziczenia, czasami zależny np. od płci, a także pamiętać, że choroba wcale nie musi pojawić się u dziecka. Jeśli mama czy tata (bądź oboje) chorują, najlepiej skorzystać z pomocy genetyka. Ten specjalista nie tylko określi ryzyko pojawienia się choroby u potomstwa, ale i przekaże niezbędne informacje.

To może Cię zainteresować: Czy ja i brat mamy tego samego ojca? Historia Maćka

Predyspozycje do zachorowania – gdy rodzice przekazują mutację dziecku

Za pojawienie się niektórych chorób odpowiedzialne są mutacje genetyczne, które mogą zostać przekazane dzieciom. Zwiększają one ryzyko pojawienia się danej choroby – np. celiakii, zakrzepicy (gdy dziecko ma trombofilię wrodzoną) czy raka piersi. Warto zdawać sobie sprawę z obecności zmian w genach u siebie, a później proste badania DNA wykonać również u dziecka.

Zdję­cie: ©smpratt90/pixabay.com