Testy na ojcostwo a udział matki w badaniu

Wystarczy pobrać materiał od ojca i dziecka, aby ustalić ojcostwo – z takim sformułowaniem spotkałem się niejednokrotnie na stronach laboratorium, forach czy też w artykułach na temat ustalania ojcostwa. A jak to wygląda w praktyce? Czy udział matki w badaniu na ojcostwo jest konieczny i czy matka musi wyrazić zgodę na wykonanie badania? Postaram się tę kwestię wyjaśnić.

Udział matki w badaniu ojcostwa

Okazuje się, że w prywatnym teście na ojcostwo matka nie musi uczestniczyć. Wystarczy, że ojciec (jeden z prawnych opiekunów dziecka) dyskretnie pobierze wymaz od siebie i dziecka a następnie próbki odeśle do laboratorium. Analiza DNA polega na uzyskaniu profili genetycznych osób badanych a następnie ich porównaniu. Jeżeli połowa markerów (miejsc na DNA) zgadza się z połową markerów u dziecka to oznacza to, że badany mężczyzna jest biologicznym ojcem dziecka. Jeżeli natomiast pomiędzy profilami wystąpią co najmniej 4 niezgodności można ze 100% pewnością wykluczyć ojcostwo.

A co w przypadku jeżeli wystąpi 1, 2 lub 3 niezgodności?

W takim przypadku włączenie materiału od matki może okazać się rozstrzygające. Podobno może zdarzyć się tak, że w materiale DNA dziecka lub ojca wystąpi mutacja (jest to spontaniczna zmiana, która absolutnie nie wpływa na zdrowie), stąd też te różnice. Kolejną przyczyną może być sytuacja kiedy w grę wchodzą dwaj ojcowie blisko ze sobą spokrewnieni w prostej linii męskiej np. bracia lub ojciec i syn. W takim przypadku najlepiej do badania włączyć zarówno materiał od obydwu mężczyzn, jak i od matki.

W jakich jeszcze sytuacjach matka musi wziąć udział w badaniu DNA na ojcostwo? Warunkiem koniecznym uczestnictwa w teście jest badanie wykonywane na potrzeby sądowe. Jest to wymóg formalny, z tego względu, że w momencie zaprzeczenie ojcostwa, macierzyństwo powinno zostać potwierdzone, tak aby wykluczyć przypadek podmiany dziecka w szpitalu. W teście sądowym wszystkie osoby, czyli ojciec, matka i dziecko, muszą stawić się w placówce medycznej, a materiał pobierany jest w obecności świadków. Dodatkowo na miejscu spisywany jest protokół z pobrania, a do wyniku pacjent otrzymuje opinię biegłego. Cały proces badania jest jawny.

A co ze zgodą matki na wykonanie badania prywatnego?

W świecie prawniczym opinia na ten temat jest podzielona. Tak naprawdę polskie prawo nie reguluje tej kwestii. A jak to wygląda w laboratoriach? W jednym z prywatnych laboratoriów uzyskałem informację, że zleceniodawcą testu powinien być prawny opiekun dziecka, czyli przeważnie ojciec, który podpisuje oświadczenie, ze uzyskał zgodę na przeprowadzenie badania od innych prawnych opiekunów dziecka. Laboratorium nie wnika czy zgoda została uzyskana pisemnie czy ustnie. Podpisany dokument jest wiążący.

No cóż, zapewne co laboratorium to inne wymogi, niemniej jednak jeżeli ma wątpliwości co do swojego biologicznego ojcostwa może zlecić dyskretny test na ojcostwo i to sprawdzić. Wynik takiego badania jest wiarygodny – potwierdzenie ojcostwa następuje z prawdopodobieństwem ponad 99,99% a wykluczenie ojcostwa określa się ze 100% pewnością..

Zobacz też: